ခြင္ ့

၅၉။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႏွင့္ ဒုတိယသမၼတမ်ား၏ အရည္အခ်င္းမ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္သည္။

(က) ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံသားမ်ားအေပၚ သစၥာရွိသူ ျဖစ္ရမည္၊
(ခ) မိမိႏွင့္မိမိ၏မိဘႏွစ္ပါးလုံး ႏိုင္ငံေတာ္၏အာဏာ ပိုင္နက္အတြင္း၌ ေမြးဖြားေသာ တိုင္းရင္းသား မွျဖစ္သည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ျဖစ္ရမည္၊
(ဂ) ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ျခင္းခံရသူသည္ အနည္းဆုံး အသက္ ၄၅ ႏွစ္ျပည့္ၿပီးသူ ျဖစ္ရမည္၊
(ဃ) ႏိုင္ငံေတာ္အေရးအရာမ်ားျဖစ္ေသာ ႏိုင္ငံေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ စီးပြားေရး၊ စစ္ေရးစသည့္ အျမင္မ်ားရွိရမည္၊
(င) သမၼတအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခံရသည့္ အခ်ိန္ႏွင့္တစ္ဆက္တည္း အနည္းဆုံးအႏွစ္ ၂၀ ႏိုင္ငံေတာ္တြင္ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့သူျဖစ္ရမည္၊ ျခြင္းခ်က္။ ႏိုင္ငံေတာ္၏ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ ႏိုင္ငံျခားသို႔ တရား၀င္သြားေရာက္သည့္ ကာလမ်ားကိုလည္း ႏိုင္ငံေတာ္တြင္ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့သည့္ ကာလ အျဖစ္ ထည့္သြင္းေရတြက္ရမည္။
(စ) မိမိကိုယ္တိုင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိမိ၏မိဘ တစ္ပါးပါး ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိမိ၏ဇနီး သို႔မဟုတ္ ခင္ပြန္းေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိမိ၏ တရား၀င္ သားသမီး တစ္ဦးဦးေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ထိုတရား၀င္သားသမီးတစ္ဦးဦး၏ ဇနီး သို႔မဟုတ္ ခင္ပြန္းေသာ္လည္းေကာင္း ႏိုင္ငံျခားအစိုးရ၏ ေက်းဇူးသစၥာေတာ္ ကို ခံယူေစာင့္ေရွာက္႐ိုေသသူ သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရ၏ လက္ေအာက္ခံ ျဖစ္သူ သို႔မဟုတ္ တိုင္းတစ္ပါး၏ ႏိုင္ငံသားျဖစ္သူမ်ား မျဖစ္ေစရ၊ ထိုသူမ်ား သည္ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရ၏ လက္ေအာက္ခံျဖစ္သူေသာ္လည္းေကာင္း၊ တိုင္းတစ္ပါး၏ ႏိုင္ငံသားေသာ္လည္းေကာင္း ခံစားရေသာ အခြင့္အေရး မ်ားႏွင့္ ေက်းဇူးခံစားခြင့္မ်ားကို ခံစားႏိုင္ခြင့္ရွိသူမ်ား မျဖစ္ေစရ၊
(ဆ) လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲ၌ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ ခံပိုင္ခြင့္အတြက္ သတ္မွတ္ထားသည့္ အရည္အခ်င္းမ်ားအျပင္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတအတြက္ သီးျခား သတ္မွတ္ထားေသာ အရည္အခ်င္းမ်ားႏွင့္လည္း ျပည့္စုံရမည္။


ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၏အရည္အခ်င္း

၁၂၀။ ေအာက္ပါအရည္အခ်င္းမ်ားႏွင့္ ျပည့္စံုသူသည္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္သို႔ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံပိုင္ခြင့္ရွိသည္ –
(က) အသက္ ၂၅ ႏွစ္ျပည့္ၿပီးသူ၊
(ခ) ႏိုင္ငံသားမိဘႏွစ္ပါးမွ ေမြးဖြားေသာ ႏုိင္ငံသားျဖစ္သူ၊
( ဂ ) ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံရသည့္ အခ်ိန္ႏွင့္ တစ္ဆက္တည္း ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္တြင္ အနည္းဆံုး
၁၀ ႏွစ္ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့သူ၊
ျခြင္းခ်က္။ ႏိုင္ငံေတာ္၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ ႏိုင္ငံျခားသို႔ တရား၀င္သြားေရာက္ သည့္ ကာလမ်ားကိုလည္း ႏုိင္ငံေတာ္တြင္ အေျခခ်ေနထုိင္ခဲ့ သည့္ကာလအျဖစ္ ထည့္သြင္းေရတြက္ရမည္။
(ဃ) ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒတြင္ သတ္မွတ္ထားသည့္ အရည္အခ်င္းမ်ားႏွင့္ ျပည့္စံုသူ။


ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံပုိင္ခြင့္မရွိျခင္း။

၁၂၁။ ေအာက္ပါပုဂိၢဳလ္မ်ားသည္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ခံပုိင္ခြင့္ မရွိေစရ -
(က) ျပစ္မႈတစ္ခုခုကို က်ဴးလြန္သျဖင့္ သက္ဆိုင္ရာတရား႐ံုး၏ ျပစ္မႈထင္ရွား စီရင္ျခင္းခံရ၍ ေထာင္ဒဏ္က်ခံေနရသူ၊
( ခ ) ဖဲြ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအာဏာ မတည္မီကျဖစ္ေစ၊ အာဏာတည္ၿပီးမွ ျဖစ္ေစ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အရည္အခ်င္း ပ်က္ယြင္းေစသည့္ ျပစ္မႈျဖင့္ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ခံရျခင္းအတြက္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ ခံပိုင္ခြင့္မရွိေၾကာင္း သက္ဆုိင္ရာက သတ္မွတ္သည့္ ကာလ ကုန္ဆံုးျခင္း မရွိေသးသူ၊
( ဂ ) စိတ္ေပါ့သြပ္သည္ဟု သက္ဆိုင္ရာဥပေဒက ျပ႒ာန္းထားသည့္အတိုင္း သတ္မွတ္ျခင္းခံရသူ၊
(ဃ) လူမဲြအျဖစ္ သက္ဆုိင္ရာတရား႐ံုး၏ ေၾကညာခံထားရျခင္းမွ လြတ္ေျမာက္ခြင့္ မရေသးသူ၊
(င) ႏိုင္ငံျခားအစိုးရ၏ ေက်းဇူးသစၥာကို ခံယူေစာင့္ေရွာက္႐ိုေသသူ သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရ၏လက္ေအာက္ခံျဖစ္သူ သို႔မဟုတ္ တိုင္းတစ္ပါး၏ ႏုိင္ငံသား ျဖစ္သူ၊ ( စ ) ႏိုင္ငံျခားအစိုးရ၏ လက္ေအာက္ခံျဖစ္သူေသာ္လည္းေကာင္း၊ တိုင္းတစ္ပါး၏ ႏိုင္ငံသားေသာ္လည္းေကာင္း ခံစားရေသာ အခြင့္အေရးမ်ား သို႔မဟုတ္ ေက်းဇူးခံစားခြင့္မ်ားကို ခံစားႏိုင္ခြင့္ရွိသူ၊
(ဆ) ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္တစ္ခုခု၏ အစိုးရ သို႔မဟုတ္ ဘာသာေရးအဖဲြ႕အစည္း သို႔မဟုတ္ အျခားအဖဲြ႕အစည္းမ်ားမွ ေငြေၾကး၊ ေျမ၊ အိမ္၊ အေဆာက္အအံု၊ ယာဥ္၊ ပစၥည္း စသည္တို႔ကို တိုက္႐ိုက္ျဖစ္ေစ၊ သြယ္၀ိုက္ေသာနည္းျဖင့္ ျဖစ္ေစ အေထာက္အပံ့ရယူသံုးစဲြသူ သို႔မဟုတ္ ယင္းသို႔ အေထာက္အပံ့ ရယူသံုးစဲြသည့္ အဖဲြ႕အစည္း၀င္ျဖစ္သူ၊
(ဇ) ႏိုင္ငံေရးကိစၥအတြက္ ဘာသာေရးကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ဆႏၵမဲေပးရန္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ ဆႏၵမဲမေပးရန္ေသာ္လည္းေကာင္း ေျပာဆိုျခင္း၊ ေဟာေျပာျခင္း၊ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္ျခင္းႏွင့္ ယင္းသို႔ျပဳလုပ္ရန္ အားေပး လႈံ႔ေဆာ္ျခင္းျပဳသူ သို႔မဟုတ္ ယင္းသို႔ျပဳလုပ္သည့္ အဖဲြ႕အစည္း၀င္ျဖစ္သူ၊
(စ်) သာသနာ့၀န္ထမ္း၊
(ည) ႏိုင္ငံ့၀န္ထမ္း၊
ျခြင္းခ်က္။ ယင္းစကားရပ္သည္ –
ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအရ ဖြဲ႕စည္းေသာ လႊတ္ေတာ္မ်ားႏွင့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားတြင္ ေရြးခ်ယ္ခန္႕အပ္ျခင္းခံရသည့္ တပ္မေတာ္သားမ်ား အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံ့၀န္ထမ္းမ်ားႏွင့္ မသက္ဆိုင္ေစရ။
(ဋ) ႏိုင္ငံေတာ္ပိုင္ေငြေၾကး၊ ေျမ၊ အိမ္၊ အေဆာက္အအံု၊ ယာဥ္၊ ပစၥည္း စသည္ တုိ႔ကိုတုိက္႐ိုက္ျဖစ္ေစ၊ သြယ္၀ိုက္ေသာနည္းျဖင့္ျဖစ္ေစ ရယူသံုးစြဲသူ သို႔မဟုတ္ ယင္းသို႔ ရယူသံုးစဲြသည့္ အဖဲြ႕အစည္း၀င္ျဖစ္သူ၊ ျခြင္းခ်က္။ (၁) ႏိုင္ငံေတာ္ပိုင္ေငြေၾကးဟူေသာ စကားရပ္တြင္ အၿငိမ္းစား လစာ၊ စရိတ္၊ ေငြေၾကးေသာ္လည္းေကာင္း၊ ႏုိင္ငံေတာ္ အက်ဳိးအတြက္ ေဆာင္ရြက္သျဖင့္ ႏုိင္ငံေတာ္က တရား၀င္ ေထာက္ပံ့ခ်ီးျမႇင့္ထားေသာ လစာ၊ စရိတ္၊ ေငြေၾကးေသာ္ လည္းေကာင္း မပါ၀င္၊
(၂) ႏိုင္ငံေတာ္ပိုင္ေျမ၊ အိမ္၊ အေဆာက္အအံု၊ ယာဥ္၊ ပစၥည္းဟူေသာစကားရပ္တြင္ ဥပေဒတစ္ရပ္ရပ္အရေသာ္ လည္းေကာင္း၊ တာ၀န္အရေသာ္လည္းေကာင္း ႏုိင္ငံေတာ္ က သံုးစဲြခြင့္ျပဳထားေသာ သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံေတာ္ထံမွ အခေၾကးေငြျဖင့္ ငွားရမ္းသံုးစဲြေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ပိုင္ ေျမ၊ အိမ္၊ အေဆာက္အအံုႏွင့္ အခန္းမ်ား၊ အျခားအေဆာက္ အအံုႏွင့္ အခန္းမ်ား၊ ႏုိင္ငံေတာ္ပိုင္ ေလယာဥ္၊ ရထား၊ သေဘၤာ၊ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္၊ ပစၥည္းစသည္မ်ား မပါ၀င္။
( ဌ ) ဖဲြ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ အာဏာမတည္မီကျဖစ္ေစ၊ အာဏာတည္ၿပီးမွျဖစ္ေစ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အရည္အခ်င္း ပ်က္ယြင္းေစသည့္ ေရြးေကာက္ပဲြဆိုင္ရာ တရားမဲ့ျပဳက်င့္မႈ က်ဴးလြန္ျခင္းေၾကာင့္ သို႔မဟုတ္ ေရြးေကာက္ပဲြဆိုင္ရာ ဥပေဒႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ရန္ ပ်က္ကြက္ျခင္းေၾကာင့္
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ ခံပိုင္ခြင့္ မရွိေၾကာင္း သက္ဆုိင္ရာက သတ္မွတ္ထားသည့္ကာလ ကုန္ဆံုးျခင္း မရွိ ေသးသူ။

ေအာက္ပါအခ်က္ကေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ကိုယ္တိုင္ ထဲ့သြင္းခဲ့ၿပီး ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖဲြ ့ စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ကစတင္ ပါ၀င္ခဲ့ၿပီး ၁၉၇၄ခုႏွစ္ နဲ့ ၂၀၀၈ ဖဲြ ့ စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒ မ်ားမွာလည္း ဆက္လက္ပါ၀င္ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိရပါတယ္။

ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေျပာတဲ႔အတုိင္းသာ လုပ္မယ္ဆုိရင္ မင္းတုိ႔ စစ္တပ္က ႏြားေတြ ေနစရာေတာင္ ရွိမွာမဟုတ္ဘူး။