က်ပ္ငါးေထာင္တန္ ေငြစကၠဴ၊ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ

ေအာက္တိုဘာလ၊ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွာဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ က်ပ္ငါးေထာင္တန္ ေငြစကၠဴေတြကို စတင္သံုးစြဲေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီက်ပ္ငါးေထာင္တန္ ေငြစကၠဴေတြ ထုတ္ေ၀လိုက္တာဟာ တနည္းဆိုရင္ အာဏာရွင္လက္ထက္မွာ ျမန္မာ့စီးပြားေရးစနစ္ ဘယ္ေလာက္ထိ ကေမာက္ကမျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာကို ညြန္းဆိုတဲ့ သက္ေသတမ်ိဳးပါပဲ။ ဒီက်ပ္ငါးေထာင္တန္ေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေငြေၾကးလည္ပတ္သံုးစြဲမွဳ (circular flow) မွာ ပမာဏၾကီးမားတဲ့ ေငြေၾကးေတြ သံုးစြဲလာရမွဳနဲ႕ အဆမတန္ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳေတြ ျဖစ္ေနျခင္းရဲ႕ ျပယုဂ္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေငြေၾကးလည္ပတ္သံုးစြဲမွဳ ပမာဏ မ်ားျပားလာျခင္း
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ money supply ကို မူ၀ါဒခ်မွတ္သူ၊ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားက ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ instrument potency ၾကီးမားပါတယ္။ ဗဟိုဘဏ္ရဲ႕ လြတ္လပ္စြာ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ နည္းပါးမွဳေၾကာင့္ ဒီလို instrument potency ကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မယ့္ အေျခအေနမရွိပါဘူး။ ရလာဒ္ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရဟာ ေငြေၾကးရိုက္ႏွိပ္ထုတ္ေ၀မွဳေတြကို အေၾကာင္းျပခ်က္ အမ်ိဳးမ်ိဳး အသံုးျပဳျပီး အထိန္းအခ်ဳပ္မရွိ ျပဳလုပ္ေတာ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ- ေခတ္မီဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေသာ တပ္မေတာ္တရပ္ ေပၚထြက္လာေရးဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႕ စစ္အသံုးစရိတ္အတြက္ ရိုက္ႏွိပ္ထုတ္ေ၀တဲ့ ေငြေၾကးပမာဏေတြက အရမ္းၾကီးမားပါတယ္။

အဲဒီအခါက်ေတာ့ ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ လည္ပတ္သံုးစြဲေနတဲ့ ေငြေၾကးပမာဏက မ်ားျပားလာပါတယ္။ သာမန္ေစ်း၀ယ္ထြက္မွုေတြမွာေတာင္ ပိုက္ဆံအိတ္အၾကီး ကိုင္သြားရတဲ့ အေျခအေနျဖစ္ေနတယ္။ စားေသာက္ဆိုင္ေတြမွာ ေငြရွင္းရင္ ေငြစကၠဴတထပ္ၾကီး ရွင္းၾကရတယ္။ စိန္အေရာင္းအ၀ယ္၊ ကားအေရာင္းအ၀ယ္၊ အိမ္အေရာင္းအ၀ယ္ ေငြေပးေခ်မွဳေတြမွာဆိုရင္ လူျမင္သူျမင္ မေကာင္းေအာင္ ေငြစကၠဴအုပ္ေတြ အျပည့္သိပ္ထားတဲ့ ဆာလာအိတ္ၾကီးေတြနဲ႕ သြားၾကရတယ္။ ဘဏ္ေတြမွာ ေငြသြင္း၊ ေငြထုတ္ရင္ ဘဏ္၀န္ထမ္းေတြက ဒီေငြထုပ္ၾကီးေတြကို ထမ္းၾကရတယ္။ ဒီလိုအေျခအေနမ်ိဳးေတြအတြက္ ျပည္တြင္းမွာ ဆိုရင္ တန္ဖိုးျမင့္မားတဲ့ ေငြစကၠဴေတြကို ရိုက္ႏွိပ္ထုတ္လာၾကတယ္။ ကနဦးမွာ ငါးရာတန္ ေငြစကၠဴေတြထြက္လာတယ္။ တေထာင္တန္ ေငြစကၠဴေတြ ထြက္လာတယ္။ အခုေနာက္ဆံုးက်ေတာ့ ငါးေထာင္တန္ ေငြစကၠဴေတြ ထြက္လာတယ္။

ဒီလို ပမာဏျမင့္မားတဲ့ ေငြစကၠဴေတြ ထြက္လာရတာဟာ စီးပြားေရး တိုးတက္လာတာမဟုတ္ဘူး။ ခ်ြတ္ခ်ံဳက် ပ်က္ယြင္းလာတာပဲ ျဖစ္တယ္။ ဘာလို႕လဲဆိုေတာ့ ဒီေငြစကၠဴေတြဟာ တန္ဖိုးၾကီးသလို ထင္ရေပမယ့္ ဒီေငြပမာဏေတြရဲ႕ မူလတန္ဖိုးကေတာ့ တက္မလာလို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ- လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္တုန္းက မုန္႕ဟင္းခါးတပြဲရဲ႕ တန္ဖိုးဟာ ႏွစ္က်ပ္ ဆိုပါစို႕။ အခုအခ်ိန္မွာ မုန္႕ဟင္းခါးတပြဲရဲ႕ တန္ဖိုးဟာ တေထာင္ျဖစ္ေနတယ္ဆိုရင္ ေစ်းႏွဳန္းဟာ ငါးရာ တက္သြားျပီလို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ယေန႕ေခတ္ ေငြငါးေထာင္က်ပ္တန္ရဲ႕ တန္ဖိုးဟာ ဟိုလြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္က ေငြတဆယ္တန္ တရြက္ရဲ႕ တန္ဖိုးအတိုင္းပဲ ရွိတယ္လို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

ေနာက္တခ်က္က ေငြေၾကးသံုးစြဲႏိုင္မွဳ အေျခအေနနဲ႕ ဆက္စပ္ပါတယ္။ ပမာဏၾကီးမားတဲ့ ေငြေၾကးေတြ ထြက္ေပၚလာတာဟာ ျပည္သူေတြရဲ႕ ေငြသံုးစြဲႏိုင္မွဳ ပမာဏ မ်ားျပားလာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ တလကို ၀င္ေငြ ငါးေသာင္း ရွိသူတေယာက္ဟာ သူ႕ရဲ႕ ၀င္ေငြအေနနဲ႕ တေထာင္တန္ အရြက္ငါးဆယ္ ရခဲ့မယ္ဆိုရင္ အခုငါးေထာင္တန္ ေငြစကၠဴသစ္ေတြ ထြက္ေပၚလာမွဳမွာ ငါးေထာင္တန္ ေငြစကၠဴ ဆယ္ရြက္ ရရွိလာတာပဲ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ေငြေၾကးသံုးစြဲႏိုင္မွဳ အေျခအေနကေတာ့ ပိုျပီးေတာင္ ေလ်ာ့နည္းသြားႏိုင္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ပမာဏျမင့္မားတဲ့ ေငြစကၠဴသစ္ေတြ ထြက္ေပၚလာခ်ိန္တိုင္းမွာ ကုန္ေစ်းႏွဳန္းေတြ ျမင့္တက္လာတတ္လို႕ပါပဲ။ ဒီလိုေတြ ျဖစ္လာတဲ့အခါ ျပည္သူေတြရဲ႕ ေငြသံုးစြဲႏိုင္မွဳ ေလ်ာ့က်သြားပါတယ္။ ၾကီးမားလွတဲ့ ကုန္ေစ်းႏွဳန္းေတြကို ကာမိဖို႕ လုပ္ၾကရင္း လုပ္ခေတြ ျမင့္တက္လာျပန္တယ္။ ဒီလိုနဲ႕ ေငြေၾကးရိုက္ႏွက္ထုတ္လုပ္မွဳ၊ ကုန္ေစ်းႏွဳန္းၾကီးမားမွဳ၊ လစာတိုးျမင့္မွဳ၊ ကုန္ေစ်းႏွဳန္းၾကီးမားမွဳ၊ ေငြေၾကးရိုက္ႏွက္ထုတ္လုပ္မွဳေတြဟာ ေၾကာင္လိမ္ေလွကား သဖြယ္ တစတစ ျမင့္တက္လာတာပဲ ရွိျပီး ျပန္ဆင္းတယ္ဆိုတာ မရွိေတာ့ပါဘူး။

တခါတရံမွာ အစိုးရက ဒီျပႆနာကို ၀ိသမ စီးပြားေရးသမားေတြလုပ္တာဆိုျပီး ကုန္သည္ေတြကို ဖမ္းတာ၊ ေခၚယူသတိေပးတာေတြ ျပဳလုပ္တတ္ပါေသးတယ္။ ဒီလို ကုန္သည္ၾကီးမ်ားရဲ႕ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္တယ္ဆိုရင္တဲ့ တိက်တဲ့ မူ၀ါဒေတြ ခ်မွတ္ျပီးမွ ျပဳလုပ္လို႕ရပါတယ္။ အာဏာရွင္အသိုင္းအ၀ိုင္းနဲ႕ နီးစပ္တဲ့ ကုန္သည္မ်ားကို မူ၀ါဒတမ်ိဳး၊ နီးစပ္မွဳမရွိတဲ့ ကုန္သည္မ်ားကို မူ၀ါဒ တမ်ိဳး ျပဳလုပ္လို႕ မရပါဘူး။ အဓိက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ စီးပြားေရးယိုယြင္းပ်က္စီးမွဳ၊ ေငြေၾကးစနစ္ ယိုင္နဲ႕မွဳ ျပႆနာကေတာ့ “ေရႊသမင္ ဘယ္ကထြက္၊ မင္းၾကီးတာကထြက္“ ဆိုသလိုပဲ ျပႆနာရဲ႕ အစဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ စီးပြားေရးစီမံခန္႕ခြဲမွဳ ညံ့ဖ်င္းမွဳနဲ႕ တိုင္းျပည္ရဲ႕ money supply ကို ခ်ဳပ္ကိုင္ျပီး ထင္ရာစိုင္းလုပ္ေနတဲ့ instrument potency ျမင့္မားမွဳ၊ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳႏွဳန္းျမင့္မားမွဳ စတာေတြေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို ပမာဏၾကီးမားတဲ့ ေငြစကၠဴေတြ ရိုက္ႏွိပ္ထုတ္ေ၀ေနရမွဳဟာ အဆမတန္ၾကီးမားေနတဲ့ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳႏွဳန္းရဲ႕ အက်ိဳးဆက္လို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။

ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳ
ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳႏွဳန္းဆိုတာ ႏွစ္စဥ္တက္လာတဲ့ ေစ်းႏွဳန္းရာခိုင္ႏွုန္းေတြကို တိုင္းတာတဲ့ indicator တခုျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားဆံုးအသံုးျပဳတဲ့ ေစ်းႏွဳန္းေတြကေတာ့ retail prices ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳႏွဳန္းဟာ ႏွစ္စဥ္ သံုးဆယ္ရာခိုင္ႏွုန္း၀န္းက်င္မွာ ရွိေၾကာင္း စီးပြားေရး ပညာရွင္မ်ားက တြက္ခ်က္ထားၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံနဲ႕ တႏိုင္ငံရဲ႕ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳႏွဳန္း အတက္အက်သ႑ာန္ မတူညီေပမယ့္ စီးပြားေရး ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္တဲ့ ႏိုင္ငံအမ်ားစုရဲ႕ ေငြေၾကး ေဖာင္းပြမွဳႏွဳန္းဟာ ၂ ရာခိုင္ႏွုန္းနဲ႕ ၆ ရာခိုင္ႏွဳန္း အၾကားမွာပဲ ရွိတတ္ပါတယ္။ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳႏွဳန္း ျမင့္တက္လာတာကို ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ နည္းလမ္းေပါင္းမ်ားစြာကိုလဲ ဗဟိုဘဏ္နဲ႕ အစိုးရ မူ၀ါဒျပဳလုပ္သူေတြက အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳႏွဳန္း ျမင့္မားတာဟာ တိုင္းျပည္စီးပြားေရးကို ထိခိုက္မွဳရွိေၾကာင္း သိရွိနားလည္ၾကလို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွုႏွဳန္း ျမင့္မားတဲ့အခါ income redistribution၊ balance of paymentsနဲ႕ အရင္းအျမစ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အက်ိဳးဆက္ေတြ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳဟာ ပံုမွန္၀င္ေငြရွိသူမ်ား (ဥပမာ- လခစားလုပ္သားမ်ား) နဲ႕ က်ပန္းလုပ္သားမ်ား၊ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးသူမ်ားရဲ႕ ၀င္ေငြေတြကို စီးပြားေရး ေတာင့္တင္းသူမ်ား၊ ပံုမွန္၀င္ေငြမဟုတ္တဲ့ အက်ိဳးအျမတ္ ရရွိသူမ်ားထံ redistribute လုပ္ပါတယ္။ ဒီအခါမွာ ပံုမွန္အတိုးႏွဳန္းပဲ ရတဲ့ ဘဏ္ေတြမွာ အပ္ႏွံစုေဆာင္းမွဳေတြထက္ တျခား assets ေတြ (ဥပမာ- အိမ္၊ ျခံေျမ) စတာေတြမွာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳက အက်ိဳးအျမတ္ ပိုမ်ားပါတယ္။ ဒီေတာ့ အက်ိဳးအျမတ္ နည္းတာေၾကာင့္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ယံုၾကည္မွဳနည္းလို႕ပဲျဖစ္ျဖစ္ ဘဏ္ေတြမွာ ေငြေၾကးအပ္ႏွံမွဳက နည္းပါး လာပါတယ္။ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္မွာ ၃၅ သိန္းတန္ လံုးခ်င္းတိုက္ေလးတခုဟာ အခု ၂၀၀၉ ခုႏွစ္မွာ သိန္း သံုးရာ့ ငါးဆယ္၊ ေလးရာ မွာ ျဖစ္ေနပါျပီ။ က်ပ္ ၃၅ သိန္းကို ဘဏ္မွာသာ အပ္ထားခဲ့မယ္ဆိုရင္ ရမယ့္ အတိုးႏွဳန္းက ေငြေဖာင္းပြမွဳရာခိုင္ႏွဳန္းထက္ နည္းေနမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳ အရွံဳးေပၚတယ္လို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘဏ္အတိုးႏွဳန္းျမွင့္ျပီး ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳကို ေလ်ာ့က်ေအာင္ လုပ္ဖို႕က အလြန္ပဲ ခက္ခဲေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳဟာ savings ေပၚ အေျခခံတဲ့ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသူေတြဆီကေန တန္ဖိုးျမင့္တက္မယ့္ assets ေတြမွာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳေတြဆီကို ခ်မ္းသာၾကြယ္၀မွဳ (wealth) ကို redistribute လုပ္လိုက္တာေၾကာင့္ savings မွာ ေလ်ာ့က်မွဳ ျဖစ္ေစပါတယ္။

ေနာက္ထပ္အက်ိဳးဆက္တခုကေတာ့ မေသခ်ာမေရရာမွဳနဲ႕ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳ နည္းပါးျခင္းေတြကို ျဖစ္ေစႏိုင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳႏွဳန္းေတြ ထိုးတက္ေနတဲ့အခါ fluctuations ျဖစ္တာမ်ားပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ စီးပြားေရးအသိုင္းအ၀ိုင္းအတြင္းမွာ မေသခ်ာ၊ မေရရာမွဳေတြ ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။ စရိတ္ေတြနဲ႕ ၀င္ေငြေတြကို ခန္႕မွန္းဖို႕ ခက္ခဲလာပါတယ္။ ျပည္ပက မွာယူတဲ့ ပစၥည္းေတြဆို ပိုဆိုးပါတယ္။ ျပည္ပကေန အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၂၈၀ တန္ ပစၥည္းတခုကို ေငြလဲႏွဳန္း ၅၀၀ နဲ႕ တြက္ခ်က္ျပီး၊ အျမတ္နဲ႕ ကုန္က်စရိတ္ေတြပါ ထပ္ျဖည့္လိုက္ျပီးေတာ့ ျမန္မာက်ပ္ေငြ တသိန္းခြဲနဲ႕ ေရာင္းခ်ေနတယ္ ဆိုပါစို႕။ ေနာက္ထပ္ ေလးလအၾကာမွာ ပစၥည္းသစ္ေတြ ထပ္မွာေတာ့ ေဒၚလာ ၂၈၀ က ေစ်းမတက္ေပမယ့္ ေငြလဲႏွုန္းက ေျခာက္ရာ ျဖစ္ေနပါျပီ။ ဒီလိုအေျခအေနမ်ိဳးေတြကို စီးပြားေရးသမားေတြ ၾကံဳခဲ့ၾကရပါတယ္။ ေစ်းေတြထပ္တင္ျပန္ေတာ့ ကုန္သည္ေတြ ၀ိသမေလာဘနဲ႕ လုပ္တယ္ဆိုျပီး ေခၚယူျပစ္တင္ၾကိမ္းေမာင္း ခံၾကရျပန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီလိုျဖစ္ရပ္ေတြဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ စီးပြားေရး စီမံခန္႕ခြဲမွဳ ညံ့ဖ်င္းျပီး၊ ေငြေဖာင္းပြမွဳႏွဳန္းကို စနစ္တက် မထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္လို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလို အေျခအေနေတြ ျဖစ္လာတဲ့အခါက်ေတာ့ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွုမွာ လူေတြရဲ႕ စိတ္ပါ၀င္စားမွု ေလ်ာ့နည္းလာပါေတာ့တယ္။ ျမန္မာလူငယ္ေတြ ျပည္ပအထြက္မ်ားတာ၊ ျပည္ပမွာ ေက်ာင္းသြားတက္ျပီး၊ ျပည္ပႏိုင္ငံေတြဆီမွာ အလုပ္၀င္တာေတြအေပၚမွာ ျပစ္တင္ေ၀ဖန္မွုေတြ ရွိၾကပါတယ္။ ျပည္ပမွာ ေက်ာင္းတက္တဲ့အခါ ၊ ဥပမာ- အဂၤလန္ကို ေက်ာင္းလာတက္တဲ့အခါမွာ ၃ႏွစ္တာၾကာတဲ့ ဂုဏ္ထူးဘြဲ႕ကို တက္မယ္ဆိုရင္ ေက်ာင္းစရိတ္၊ ေနထိုင္စရိတ္ စသျဖင့္ စုစုေပါင္း စတာလင္ေပါင္ ေျခာက္ေသာင္းခန္႕ ကုန္က်ႏိုင္ပါတယ္။ ျမန္မာေငြေပါက္ေစ်းနဲ႕ တြက္မယ္ဆိုရင္ ဒီေငြဟာ ေငြက်ပ္သိန္းေပါင္း ကိုးရာ ၀န္းက်င္မွာ ရွိပါတယ္။ ဒီေငြေတြနဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စီးပြားေရး လုပ္မယ္ဆိုရင္ အတိုင္းအတာတခုအထိေတာ့ လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာလူငယ္ေတြ ဘာေၾကာင့္ စီးပြားေရးရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳ လမ္းေၾကာင္းကို မေရြးခ်ယ္ၾကပါသလဲ။ အဂၤလန္မွာ ပညာသင္ရမွဆိုတဲ့ စြဲစြဲလန္းလန္း စိတ္မရွိဘူးဆိုရင္ေတာ့ အဂၤလန္က ဘြဲ႕ရျပီးရင္ ဥေရာပမွာ အလုပ္မလုပ္ရင္ေတာင္ အာရွတိုက္ႏိုင္ငံမ်ားမွာ ေသခ်ာေရရာတဲ့ အလုပ္တခုေတာ့ ရမွာပဲဆိုတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြနဲ႕ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘ၀ေနာင္ေရးအတြက္ ပညာေရးမွာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳ ျပဳလုပ္ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳကသာ ေရရာေသခ်ာမွဳရွိတယ္ဆိုရင္ ပညာရွင္ပဲ ျဖစ္ခ်င္တယ္ဆိုတဲ့ ေက်ာင္းသားတခ်ိဳ႕ကလြဲျပီး က်န္လူမ်ားကေတာ့ သူမ်ားႏိုင္ငံမွာ ၀န္ထမ္းဘ၀ေနမယ့္အစား ကိုယ့္ေျမ၊ ကိုယ့္ေရမွာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ေနသူေတြ ျဖစ္ေနမွာ မလြဲမေသြပါပဲ။ အခုလက္ရွိအေျခအေနမွာေတာ့ ေအာင္ျမင္ေနတဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားကိုယ္တိုင္ကိုက သား၊ သမီးေတြ အရြယ္ေရာက္တာနဲ႕ ႏိုင္ငံရပ္ျခားပို႕၊ ပညာသင္ေပးျပီး၊ ျမန္မာျပည္ျပန္မလာဖို႕ ေျပာဆိုေနၾကတဲ့ အေျခအေနေတြ ျဖစ္ကုန္ခဲ့ပါျပီ။ တနည္းဆိုရင္ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ေတာ့ ဦးေႏွာက္ယိုစီးမွဳ ျပႆနာပါပဲ။ ဒီလိုျဖစ္ရပ္ေတြဟာ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳေၾကာင့္ စီးပြားေရးရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏွံမွဳအေပၚမွာ ယံုၾကည္မွဳ နည္းရာက ျဖစ္လာခဲ့တဲ့ အက်ိဳးဆက္ေတြပါပဲ။

ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ စီးပြားေရးအခန္းက႑နဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ ကုန္သြယ္ေရးမွာ အဓိကက်တဲ့ Balance of payments ကို ပ်က္ယြင္းေစႏိုင္ပါတယ္။ တကယ္လို႕ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံမွာ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳႏွဳန္း သိပ္ျမင့္ေနမယ္ဆိုရင္ ဒီႏိုင္ငံရဲ႕ ပို႕ကုန္ေတြဟာ ကမၻာ့ေစ်းကြက္မွာ ျပိဳင္ဆိုင္ႏိုင္တဲ့ အေျခအေန ေလ်ာ့က်ပါတယ္။ တျပိဳင္နက္တည္းမွာပဲ ျပည္ပသြင္းကုန္ေတြဟာ ျပည္တြင္းထုတ္လုပ္တဲ့ ကုန္ပစၥည္းေတြထက္ ပိုျပီး ေစ်းေပါပါတယ္။ ဒီေတာ့ စုစုေပါင္း ပို႕ကုန္ပမာဏေလ်ာ့က်ျပီး သြင္းကုန္ပမာဏ ၾကီးမားပါတယ္။ ဒီအခါမွာ Balance of payments ပ်က္စီးယိုယြင္းသြားႏိုင္ပါတယ္။

ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ အရင္းအျမစ္ေတြနဲ႕ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳရဲ႕ အက်ိဳးဆက္ေတြကို ေျဖရွင္းဖို႕အတြက္ ပိုလွ်ံတဲ့ အရင္းအျမစ္ေတြကို ထပ္မံ သံုးစြဲၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ မေသခ်ာမေရရာမွဳေတြကို စီမံခန္႕ခြဲႏိုင္ဖို႕အတြက္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြဟာ စာရင္းကိုင္ေတြ၊ တျခားဘ႑ာေရးက်ြမ္းက်င္သူေတြကို ထပ္မံငွားရမ္းၾကရပါတယ္။ အခုလို ကမၻာ့စီးပြားေရးပ်က္ကပ္မွာ ႏိုင္ငံတကာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းၾကီးေတြအားလံုး risk professionals ေတြ ကို အျပိဳင္အဆိုင္၊ အလုအယက္ ခန္႕အပ္တာ၀န္ေပးေနၾကပါတယ္။

ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳအက်ိဳးဆက္ေတြဟာ ေဖာင္းပြမွုႏွဳန္း ဂဏန္း တလံုးတည္း ရွိတဲ့အခါမွာ သိပ္ဆိုးဆိုးရြားရြားမရွိေပမယ့္ ဆယ္ရာခိုင္ႏွဳန္း ေက်ာ္လာျပီဆိုတာနဲ႕ အႏၱရာယ္ၾကီးလာပါျပီ။ ေစ်းကြက္တခုလံုးကို ပ်က္စီးယိုယြင္းႏိုင္စြမ္း ရွိေနလို႕ပါပဲ။ အဲလိုအခ်ိန္မွာ အထက္မွာဆိုခဲ့သလိုပဲ လုပ္ငန္းေတြက အဆမတန္ၾကီးထြားေနတဲ့ စရိတ္ေတြကို ကာမိေအာင္ ေစ်းႏွဳန္းေတြ ျမွင့္မယ္။ လုပ္သားေတြက အဆမတန္ၾကီးမားေနတဲ့ ကုန္ေစ်းႏွဳန္းေတြ၊ ေနထိုင္မွဳကုန္က်စရိတ္ေတြကို ကာမိေအာင္ လုပ္ခေတြကို ပိုေတာင္းမယ္။ ဒီေတာ့ ေစ်းႏွဳန္းက တက္လိုက္၊ လုပ္ခကတက္လိုက္၊ ေစ်းႏွုန္းက ထပ္တက္လိုက္နဲ႕ ေဘာဂေဗဒအေခၚအားျဖင့္ ever- rising inflationary spiral ဆိုတဲ့ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳက ေၾကာင္လိမ္ေလွကားလို တပတ္ျပီးတပတ္ရစ္ျပီး တက္သြားတဲ့ အေနအထားကို ေရာက္ေတာ့တာပါပဲ။ ဒီလိုဆိုး၀ါးတဲ့ အက်ိဳးဆက္ေတြနဲ႕ စီးပြားေရးအေဆာက္အအံုတခုလံုး ျပိဳလဲမွဳ မျဖစ္ေစဖို႕ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳ ျပႆနာကို ေျဖရွင္းႏိုင္မယ့္ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ မူ၀ါဒမ်ား ခ်မွတ္အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။

ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳႏွဳန္း ထိန္းခ်ဳပ္ ေလွ်ာ့ခ်ေရး မူ၀ါဒမ်ား
ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳႏွဳန္း ျမင့္မားလာမွဳကို ထိန္းခ်ဳပ္ေလွ်ာ့ခ်ေရး မူ၀ါဒေတြအေၾကာင္း မေဖာ္ျပခင္မွာ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳကို ျဖစ္ေစတဲ့ ၀ယ္လိုအားဆြဲအား ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳ (Demand-pull inflation) နဲ႕ စရိတ္တြန္းအား ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳ (Cost-push inflation) အမ်ိဳးအစားေတြအေၾကာင္းကို အနည္းငယ္ တင္ျပလိုပါတယ္။ စီးပြားေရးအေဆာက္အအံုထဲက ေစ်းႏွဳန္းေတြကို aggregate demand နဲ႕ aggregate supply တို႕ရဲ႕ ဆက္စပ္မွဳေတြက အဆံုးအျဖတ္ေပးပါတယ္။ aggregate demand ဆိုတာက စားသံုးသူ၊ အစိုးရ၊ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံေနတဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားနဲ႕ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားရဲ႕ စုစုေပါင္း သံုးစြဲမွဳေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သက္ဆိုင္ရာ ေစ်းႏွဳန္းအမ်ိဳးမ်ိဳးမွာ လုပ္ငန္းေတြက ဘယ္ေလာက္အေရအတြက္အထိ ထုတ္လုပ္ဖို႕ ဆႏၵရွိလဲ ဆိုတာကိုေတာ့ ေဘာဂေဗဒပညာရွင္ေတြက aggregate supply curve နဲ႕ ညႊန္ျပၾကပါတယ္။ ဒီ curve ႏွစ္ခု ဆံုတဲ့ ဆံုမွတ္ဟာ equilibrium price level ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ပိုျပီးရွင္းလင္းေအာင္ ပံုနဲ႕ တြဲျပီး ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

အထက္က ပံုမွာ ေဖာ္ျပထားတာက aggregate demand aggregate supply တို႕ ဆံုတဲ့ ေနရာမွာ ေပၚထြက္လာတဲ့ ေစ်းႏွဳန္းနဲ႕ ထုတ္ကုန္အေနအထားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ၀ယ္လိုအားဆြဲအားေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚတဲ့ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳဆိုတာက aggregate demand ျမင့္တက္လာျပီး၊ ပံုမွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ AD curve ဟာ ညာဘက္ကို ေရြ႕သြားတဲ့ အေျခအေနကို ဆိုလိုတာပါ။

အထက္က ပံုမွာေတြ႕ျမင္ရတဲ့အတိုင္း aggregate demand ျမင့္တက္လာတဲ့အခါမွာ ေစ်းႏွဳန္းလဲ ျမင့္တက္သြားပါတယ္။ ၀ယ္လိုအားဆြဲအားေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳကို ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြကေတာ့ စားသံုမွဳျမင့္တက္လာတာ (သို႕မဟုတ္) အစိုးရ အသံုးစရိတ္ျမင့္မားလာတာ (သို႕မဟုတ္) ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမွဳပမာဏ ျမင့္မားလာတာ (သို႕မဟုတ္) ပို႕ကုန္ပမာဏ မ်ားျပားမွဳကေန ၀ယ္လိုအား ျမင့္တက္လာတာ (သို႕မဟုတ္) ဒီအခ်က္ေတြအားလံုးလဲ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

စရိတ္တြန္းအားေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚတဲ့ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳမွာက်ေတာ့ aggregate supply curve က ဘယ္ဘက္ကို ေရြ႕လ်ားသြားတဲ့ အေျခအေနကို ဆိုလိုတာပါ။ စရိတ္ေတြၾကီးမားလာတဲ့အခါ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြအေနနဲ႕ ေစ်းႏွဳန္းတက္တာ၊ ထုတ္လုပ္မွဳပမာဏေလွ်ာ့ခ်တာေတြ ျပဳလုပ္ပါတယ္။ ဒီအခါမွာ ေစ်းႏွဳန္းေတြ ျမင့္တက္ျပီး၊ ထုတ္ကုန္ပမာဏေလ်ာ့က်သြားပါတယ္။

ဒီလို စရိတ္တြန္းအားေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳ ျဖစ္လာရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြကေတာ့ ကုန္ၾကမ္းတင္သြင္းမွဳ စရိတ္စကေတြ ၾကီးမားလာတာ၊ လုပ္အားခေတြ ျမင့္မားလာတာ၊ အစိုးရရဲ႕ သြယ္၀ိုက္အခြန္အခႏွဳန္းထားေတြ ျမင့္မားလာတာ စတာေတြေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေဘာဂေဗဒပညာရွင္မ်ားကေတာ့ လုပ္ခတြန္းအား ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳ၊ အျမတ္တြန္းအား ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳ၊ သြင္းကုန္ေစ်းႏွဳန္းတြန္းအား ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳ၊ အခြန္တြန္းအား ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳ၊ သဘာ၀သယံဇာတပစၥည္းမ်ား ရွားပါးမွဳ စတဲ့ စရိတ္ၾကီးမားလာရျခင္းဆိုင္ရာ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ခြဲျခားေဖာ္ျပေလ့ရွိေပမယ့္ ေဘာဂေဗဒ က်မ္းတေစာင္ ေရ႔းသားေနျခင္း မဟုတ္တဲ့အတြက္ အေသးစိတ္ေရးသား ေဖာ္ျပျခင္း မျပဳလိုပါဘူး။ မူ၀ါဒေရးရာမ်ားမွာ demand-side မူ၀ါဒေတြနဲ႕ supply-side မူ၀ါဒမ်ားရွိတဲ့အတြက္ ေဘာဂေဗဒအေျခခံ သေဘာတရားမ်ားကို ထည့္သြင္းေဖာ္ျပျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။

Demand-side မူ၀ါဒေတြမွာ monetary policy နဲ႕ fiscal policy ဆိုျပီး ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။ Fiscal policy က အစိုးရအသံုးစရိတ္၊ အခြန္ေကာက္ခံျခင္းေတြနဲ႕ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ aggregate demand ကို အစိုးရအသံုးစရိတ္ေလွ်ာ့ခ်ျခင္း၊ အခြန္မ်ားတိုးျမွင့္ေကာက္ခံ၍ စားသံုးသူမ်ား၏ ေငြသံုးစြဲႏိုင္စြမ္း ေလွ်ာ့ခ်ျခင္း စတဲ့ မူ၀ါဒေတြအသံုးျပဳျပီး ေလ်ာ့နည္းေအာင္ ျပဳလုပ္လို႕ ရပါတယ္။ ဒါကေတာ့ deflationary fiscal policy ျဖစ္ပါတယ္။ တျခားအမ်ိဳးအစားတခုျဖစ္တဲ့ reflationary fiscal policy ကေတာ့ အလုပ္လက္မဲ့ျပႆနာနဲ႕ ဆိုင္တာျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီေဆာင္းပါးမွာ မေဖာ္ျပေတာ့ပါဘူး။

ေနာက္တမ်ိဳးျဖစ္တဲ့ Monetary policy ကေတာ့ ေငြေၾကးရိုက္ႏွိပ္ထုတ္ေ၀သံုးစြဲမွု (money supply) အတိုးႏွဳန္း (interest rate) စတာေတြနဲ႕ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ အစိုးရမွ ေငြေၾကးရိုက္ႏွိပ္ထုတ္ေ၀မွဳေတြ ေလွ်ာ့ခ်ျခင္း၊ အစိုးရမွ ေငြေၾကးရိုက္ႏွိပ္ထုတ္ေ၀မွဳကို အလိုရွိသလိုျပဳလုပ္ေနသည့္ instrument potency ေလ်ာ့နည္းေအာင္ လြတ္လပ္စြာ လုပ္ေဆာင္ခြင့္ရွိေသာ ဗဟိုဘဏ္ႏွင့္ တင္းၾကပ္ေသာ ဘ႑ာေရးဥပေဒမ်ားျဖင့္ ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း၊ အတိုးႏွဳန္းမ်ား ျမွင့္တင္ျခင္း စတဲ့ နည္းလမ္းေတြနဲ႕ aggregate demand ကို ေလ်ာ့က်ေအာင္ ျပဳလုပ္လို႕ရပါတယ္။

Supply-side မူ၀ါဒကက်ေတာ့ စရိတ္စက ၾကီးမားလာမွဳကို ထိန္းခ်ဳပ္တာေတြနဲ႕ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ ဒီလိုထိန္းခ်ဳပ္ရာမွာ ေစ်းႏွဳန္းနဲ႕ ၀င္ေငြေတြကို monopoly ျပဳလုပ္မွဳမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း (ဥပမာ- ကုန္သည္ၾကီးမ်ားအသင္းရဲ႕ ေစ်းကြက္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ ၾကိဳးပမ္းေသာ လွဳပ္ရွားမွဳမ်ားကို ကန္႕သတ္သည့္ မူ၀ါဒမ်ားခ်မွတ္ျခင္း၊ လုပ္ခႏွင့္ ေစ်းႏွဳန္းမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ေရး မူ၀ါဒမ်ား ခ်မွတ္ျခင္း၊ ငါးၾကီးမွ ငါးေသးမ်ိဳသည့္ သ႑ာန္ျဖစ္ေသာ လုပ္ငန္းၾကီးမ်ားမွ လုပ္ငန္းငယ္မ်ားကို take-over လုပ္ျခင္းမ်ားကို ကန္႕သတ္ျခင္းစသည္မ်ား) နဲ႕ ထုတ္လုပ္မွဳ တိုးတက္ျမင့္မားေရး မူ၀ါဒမ်ား ခ်မွတ္ျခင္း (ဥပမာ- tax incentives မ်ားေပးျခင္း၊ သုေတသနႏွင့္ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးကို အားေပးျခင္း၊ ေနာက္ဆံုးေပၚ စက္ပစၥည္းမ်ားတြင္ ရင္းႏွီးျမွုပ္ႏွံျခင္းႏွင့္ လုပ္သားမ်ားအားေလ့က်င့္သင္တန္းေပးေရးအစီအစဥ္မ်ားအတြက္ ေထာက္ပံ့ေၾကးေငြမ်ား ေပးျခင္းစသည္မ်ား) ကို ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါတယ္။

နိဂံုး
နိဂံုးခ်ဳပ္ဆိုရရင္ အခုလို က်ပ္ငါးေထာင္တန္ ေငြစကၠဴအသစ္မ်ား ထြက္ေပၚလာတာဟာ တိုင္းျပည္စီးပြားေရးအတြက္ ေကာင္းမြန္တဲ့ လကၡဏာတရပ္ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါဟာ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲ အက်ိဳးဆက္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ မဆလ၊ န၀တ၊ နအဖစစ္အုပ္စု အဆက္ဆက္ရဲ႕ တိုင္းျပည္စီးပြားေရးစီမံခန္႕ခြဲမွဳ ညံ့ဖ်င္းျခင္းရဲ႕ ရလာဒ္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသနတ္ပစ္တတ္တိုင္း စစ္မတိုက္တတ္ပါဘူး။ စစ္တိုက္တတ္တိုင္းလဲ တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး နားမလည္ပါဘူး။ တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး နားလည္တိုင္းလဲ မူ၀ါဒတခုခ်င္းစီကို အေသးစိတ္ မေရးဆြဲတတ္ပါဘူး။ မူ၀ါဒေရးဆြဲတတ္တိုင္းလဲ မူ၀ါဒအေကာင္အထည္ မေဖာ္ႏိုင္ပါဘူး။ မူ၀ါဒအေကာင္အထည္ေဖာ္တတ္တိုင္းလဲ တိုင္းျပည္မအုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္ပါဘူး။ တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္တိုင္းလဲ ေရွ႕တန္းစစ္ေျမျပင္မွာ စစ္မတိုက္ႏိုင္ပါဘူး။ မိသားစုတခုပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ အဖြဲ႕အစည္းတခုပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တိုင္းျပည္တခုပဲ ျဖစ္ျဖစ္မွာ လူမွန္၊ ေနရာမွန္ ျဖစ္ဖို႕က အေရးၾကီးဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္၊ ေနာက္လိုက္ အတြဲညီဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီလို သဟဇာတ မျဖစ္တဲ့ ဘယ္လို မိသားစုပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အဖြဲ႕အစည္းပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တိုင္းျပည္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ေရရွည္မွာ ျပိဳလဲယိုင္နဲ႕မွာ အေသအခ်ာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တိုင္းျပည္စီးပြားေရးကို မိသားစုေကာင္းစားေရး၊ ေဆြမ်ိဳးသားခ်င္း ေကာင္းစားေရး၊ မိတ္ေဆြအေပါင္းအသင္းနီးစပ္သူ ေကာင္းစားေရး စတဲ့ ဘက္လိုက္မွဳမ်ား မရွိပဲ မွန္မွန္ကန္ကန္ စီမံခန္႕ခြဲႏိုင္မယ့္ အစိုးရသစ္တရပ္ ေပၚထြက္လာေရးဟာ ျမန္မာ့စီးပြားေရးအေဆာက္အအံုရဲ႕ အဓိက လိုအပ္ခ်က္ ျဖစ္ေနပါေၾကာင္း ေရးသား တင္ျပအပ္ပါတယ္။

ခင္မမမ်ိဳး (၂၆၊ ၉၊ ၂၀၀၉)

ရည္ညႊန္းကိုးကား-

-Colander, D. (1995) 'The stories we tell: A reconsideration of AS/AD analysis', Journal of Economic Perspectives, 9: 169-88

-Cukierman, A. (1995) Central Bank Strategy, Credibility and Independence: Theory and Evidence, MOT Press, Cambridge, MA

-Evans, M. (2004) Macroeconomics for Managers, Blackwell Publishing, Oxford

-Gartber, M. (2003) Macroeconomics, Prentice Hall Europe, Harlow

-Romer, D. (2000) 'Keynesian macroeconomics without the LM curve', Journal of Economic Perspectives, 14: 149-69

-Sloman, J. (1999) Economics, 3rd edition, Prentice Hall Europe, Harlow

-(photos- google images)